اگر خرگوش خانگی شما باردار است، تبریک می‌گوییم! زایمان خرگوش‌ها فرایندی ظریف است که نیازمند آمادگی و آگاهی است. در این مقاله، 18 نکته کلیدی و راهنمای علمی را برای اطمینان از یک زایمان موفق و سالم برای خرگوش‌تان ارائه می‌دهیم.

با عمل کردن به این موارد، می‌توانید به خرگوش مادر و نوزادانش کمک کنید تا این مرحله مهم از زندگی را با سلامت و آرامش پشت سر بگذارند.

• 🔵2. تهیه لانه زایمان: یک جعبه یا سبد تمیز و مناسب را با پوشال نرم، یونجه خشک و یا کاغذ خرد شده آماده کنید. این لانه باید در یک مکان آرام و دور از دسترس قرار گیرد.
• 🔵3. جداسازی از نر: خرگوش نر می‌تواند بلافاصله بعد از زایمان دوباره خرگوش ماده را باردار کند. پس، خرگوش ماده را قبل از زایمان از نر جدا کنید.
• 🔵5. حفظ آرامش محیط: استرس می‌تواند باعث سقط جنین یا عدم مراقبت مادر از نوزادان شود. محیط اطراف خرگوش را آرام و ساکت نگه دارید.
• 🔵6. بررسی لانه: بعد از زایمان، لانه را به دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید تمام نوزادان سالم هستند و مرده‌ای در بین آنها وجود ندارد.
• 🔵7. مراقبت از نوزادان: خرگوش مادر معمولاً یک یا دو بار در روز به نوزادان شیر می‌دهد. اگر متوجه شدید نوزادان لاغر هستند یا مادر به آنها توجه نمی‌کند، با دامپزشک مشورت کنید.
• 🔵8. دست نزدن به نوزادان: تا حد امکان از دست زدن به نوزادان خودداری کنید. بوی انسان می‌تواند باعث شود مادر آنها را پس بزند.
• 🔵9. حفظ دمای مناسب: نوزادان خرگوش به گرما نیاز دارند. مطمئن شوید لانه در یک مکان گرم و دور از جریان هوا قرار دارد.
• 🔵10. نظافت لانه: لانه را به طور مرتب تمیز کنید تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
• 🔵11. وزن‌گیری نوزادان: به طور مرتب وزن نوزادان را بررسی کنید تا مطمئن شوید به درستی وزن می‌گیرند.
• 🔵12. بررسی علائم بیماری: به دنبال علائمی مانند اسهال، بی‌حالی و عدم تغذیه در نوزادان باشید و در صورت مشاهده، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید.
• 🔵13. تغذیه کمکی: اگر مادر شیر کافی ندارد، می‌توانید با بهره‌گیری از سرنگ، شیر مخصوص نوزادان خرگوش را به آنها بدهید.
• 🔵14. پایش رفتار مادر: رفتار مادر را به دقت زیر نظر داشته باشید. اگر مادر رفتارهای غیرعادی مانند پرخاشگری یا بی‌تفاوتی نشان می‌دهد، با دامپزشک مشورت کنید.



• 🔵15. جدا کردن تدریجی نوزادان: از حدود 4 تا 6 هفتگی، می‌توانید به تدریج نوزادان را از مادر جدا کنید و به آنها غذای جامد بدهید.
• 🔵16. عقیم‌سازی: برای جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته، خرگوش ماده را بعد از شیردهی عقیم کنید.
• 🔵17. مراجعه به دامپزشک: در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال، با دامپزشک متخصص حیوانات خانگی مشورت کنید.
• 🔵18. صبر و حوصله: زایمان و مراقبت از نوزادان خرگوش نیازمند صبر و حوصله است. با آرامش و دقت، می‌توانید به خرگوش خود کمک کنید تا این دوره را با موفقیت پشت سر بگذارد.

این نکات صرفا راهنمای کلی هستند و در صورت بروز هرگونه مشکل حتما به دامپزشک مراجعه کنید.

امیدواریم این اطلاعات به شما در مراقبت از خرگوش باردارتان کمک کند!

با آرزوی سلامتی برای خرگوش شما و نوزادانش.

18 نکته زایمان خرگوش خانگی: راهنمای جامع

1. تشخیص بارداری خرگوش

اولین قدم، تشخیص بارداری خرگوش ماده (مادر) است. معمولا حدود 10 تا 14 روز پس از جفت گیری، دامپزشک می‌تواند با لمس آرام شکم مادر، وجود جنین‌ها را تشخیص دهد. البته این کار باید توسط فرد متخصص انجام شود تا آسیبی به جنین‌ها وارد نشود. نشانه های دیگری مثل تغییر رفتار، بی قراری، و جمع آوری مواد برای لانه سازی هم میتوانند نشان دهنده بارداری باشند. دوره بارداری خرگوش حدود 31 روز است. بهترین زمان برای تشخیص بارداری بین 10 تا 14 روز بعد از جفت گیری است. اگر در تشخیص بارداری مردد هستید، حتما با دامپزشک مشورت کنید. رفتار خرگوش در دوران بارداری ممکن است تغییر کند، مثلا ممکن است بیشتر بخوابد یا کمتر غذا بخورد.

2. تغذیه مناسب در دوران بارداری

تغذیه مناسب در دوران بارداری برای سلامت مادر و رشد جنین‌ها بسیار مهم است. به مادر باردار یونجه با کیفیت بالا و غذای تجاری مخصوص خرگوش‌ها بدهید. مقدار غذای روزانه را کمی افزایش دهید. سبزیجات تازه و برگ های سبز تیره مثل کاهو (به مقدار کم)، جعفری و کلم بروکلی میتوانند به تامین ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز کمک کنند. از دادن غذاهای شیرین و پرکالری به مادر خودداری کنید، زیرا می‌تواند منجر به چاقی و عوارض زایمان شود. مکمل های غذایی با نظر دامپزشک میتوانند مفید باشند، به ویژه کلسیم برای جلوگیری از مشکلات بعد از زایمان. در سه هفته آخر بارداری، میزان غذای مادر را به تدریج افزایش دهید.

3. آماده سازی لانه زایمان

یک هفته قبل از زایمان، یک جعبه یا سبد تمیز و مناسب را به عنوان لانه در اختیار مادر قرار دهید. کف لانه را با یونجه نرم و تمیز بپوشانید. محل لانه باید آرام، تاریک و دور از دسترس سایر حیوانات خانگی باشد. مادر ممکن است خودش شروع به جمع آوری پشم از بدن خود و پوشاندن لانه کند. این یک رفتار طبیعی است. از بهره‌گیری از مواد شیمیایی یا شوینده های قوی برای تمیز کردن لانه خودداری کنید. لانه را در محلی قرار دهید که دسترسی مادر به آن آسان باشد. اگر مادر لانه را نپذیرفت، جای آن را عوض کنید یا مواد داخل آن را تغییر دهید.

4. حفظ آرامش محیط

در دوران بارداری و مخصوصا در روزهای نزدیک به زایمان، سعی کنید محیط خرگوش را آرام و بدون استرس نگه دارید. از ایجاد سر و صداهای بلند و جابجایی های ناگهانی خودداری کنید. محل نگهداری خرگوش را خنک و دارای تهویه مناسب نگه دارید. بازدیدکنندگان را محدود کنید و از دست زدن زیاد به خرگوش باردار خودداری کنید. استرس می‌تواند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس شود. اگر خرگوش دیگری در کنار خرگوش باردار دارید، سعی کنید آنها را از هم جدا کنید. رفتار ثابت و آرام شما، به خرگوش کمک می کند تا احساس امنیت کند. در صورت مشاهده علائم استرس در خرگوش، با دامپزشک مشورت کنید.

5. زمان زایمان خرگوش

زایمان خرگوش معمولا در اوایل صبح یا شب انجام می شود. ممکن است متوجه نشوید که زایمان انجام شده است، زیرا مادر معمولا بسیار آرام و بی سر و صدا زایمان می کند. مدت زمان زایمان معمولا بین 30 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد. تعداد نوزادان در هر زایمان می‌تواند بین 1 تا 12 عدد باشد، اما معمولا بین 4 تا 8 نوزاد متداول است. اگر متوجه شدید که مادر دچار مشکل شده است و زایمان بیش از حد طول کشیده است، فورا با دامپزشک تماس بگیرید. در بیشتر موارد، دخالت انسان در زایمان خرگوش ضروری نیست. بعد از زایمان، مادر معمولا جفت ها را می خورد. این یک رفتار طبیعی است و به تامین مواد مغذی مورد نیاز مادر کمک می کند. به مادر فضای کافی بدهید تا با نوزادانش تنها باشد.

6. بررسی نوزادان پس از زایمان

نوزادان خرگوش در هنگام تولد بدون مو و نابینا هستند. اگر نوزادی مرده است، آن را از لانه خارج کنید. اگر نوزادی سرد است، آن را به مادر نزدیک کنید تا گرم شود. اگر نوزادی به نظر ضعیف می رسد، با دامپزشک مشورت کنید. وزن نوزادان را به طور منظم چک کنید تا از رشد مناسب آنها مطمئن شوید. دست های خود را قبل و بعد از دست زدن به نوزادان بشویید.

7. تغذیه نوزادان

نوزادان خرگوش معمولا فقط یک یا دو بار در روز شیر می خورند. مادر معمولا در ساعات اولیه صبح به نوزادان شیر می دهد. اگر نگران هستید که نوزادان به اندازه کافی شیر نمی خورند، می‌توانید به آرامی شکم آنها را بررسی کنید. اگر شکم نوزاد پر باشد، یعنی شیر خورده است. در صورت لزوم، می‌توانید با بهره‌گیری از شیر خشک مخصوص حیوانات و سرنگ، به نوزادان شیر دهید. این کار باید با دقت و زیر نظر دامپزشک انجام شود. هرگز به نوزادان شیر گاو ندهید. اگر مادر از شیر دادن به نوزادان امتناع می کند، با دامپزشک مشورت کنید. نوزادان خرگوش معمولا از 3 تا 4 هفتگی شروع به خوردن غذای جامد می کنند. همیشه آب تازه در دسترس نوزادان قرار دهید.

8. نظافت لانه

لانه را به طور مرتب تمیز کنید تا از تجمع باکتری ها و بیماری ها جلوگیری شود. یونجه های کثیف و نمناک را بردارید و با یونجه های تازه جایگزین کنید. از مواد شوینده قوی برای تمیز کردن لانه استفاده نکنید. هنگام تمیز کردن لانه، نوزادان را به طور موقت در یک جعبه یا سبد دیگر قرار دهید. اگر لانه بوی نامطبوعی می دهد، از جوش شیرین برای از بین بردن بو استفاده کنید. نظافت لانه به حفظ سلامت نوزادان و مادر کمک می کند. بهداشت محیط نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های عفونی دارد. هنگام تمیز کردن لانه، مراقب باشید که به نوزادان آسیب نرسانید.

9. دمای مناسب

نوزادان خرگوش در بدو تولد نمی توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند. پس، حفظ دمای مناسب در لانه بسیار مهم است. دمای کاملا مطلوب بین 21 تا 24 درجه سانتیگراد است. اگر هوا سرد است، می‌توانید از یک لامپ حرارتی برای گرم کردن لانه استفاده کنید. مراقب باشید که لامپ خیلی نزدیک به نوزادان نباشد. اگر هوا گرم است، لانه را در یک مکان خنک و سایه دار قرار دهید. از قرار دادن لانه در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید. دمای نامناسب می‌تواند منجر به بیماری و مرگ نوزادان شود. از یک دماسنج برای اندازه گیری دمای لانه استفاده کنید. تهویه مناسب نیز برای حفظ دمای مناسب ضروری است.

10. جلوگیری از بیماری ها

برای جلوگیری از بیماری ها، واکسیناسیون و انگل زدایی خرگوش مادر قبل از بارداری ضروری است. در دوران بارداری، از تجویز دارو به خرگوش مادر خودداری کنید، مگر اینکه با نظر دامپزشک باشد. محیط زندگی خرگوش را تمیز و بهداشتی نگه دارید. از تماس خرگوش با حیوانات دیگر که ممکن است بیمار باشند، جلوگیری کنید. علائم بیماری در نوزادان خرگوش را بشناسید و در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی، فورا با دامپزشک تماس بگیرید. بیماری های رایج در نوزادان خرگوش شامل اسهال، عفونت های تنفسی و انگل های داخلی است. پیشگیری بهتر از درمان است. با رعایت نکات بهداشتی، می‌توانید از بروز بسیاری از بیماری ها جلوگیری کنید.

11. اهمیت شیر مادر

شیر مادر بهترین غذا برای نوزادان خرگوش است. شیر مادر حاوی آنتی بادی هایی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن نوزادان کمک می کند و آنها را در برابر بیماری ها محافظت می کند. شیر مادر همچنین حاوی مواد مغذی ضروری برای رشد و نمو نوزادان است. سعی کنید تا حد امکان نوزادان را با شیر مادر تغذیه کنید. در صورت لزوم، شیر خشک مخصوص حیوانات را با نظر دامپزشک به نوزادان بدهید. هرگز به نوزادان شیر گاو ندهید، زیرا ممکن است باعث اسهال و مشکلات گوارشی شود. شیر مادر نقش حیاتی در سلامت نوزادان ایفا می کند. تلاش کنید تا مادر به طور طبیعی به نوزادان شیر دهد.

12. دست زدن به نوزادان

در روزهای اول بعد از زایمان، سعی کنید تا حد امکان از دست زدن به نوزادان خودداری کنید. بوی شما ممکن است باعث شود که مادر نوزادان خود را پس بزند. در صورت لزوم، دست های خود را قبل از دست زدن به نوزادان بشویید و از دستکش استفاده کنید. به آرامی و با احتیاط نوزادان را لمس کنید. از ایجاد صداهای بلند و حرکات ناگهانی در نزدیکی نوزادان خودداری کنید. مادر را تحت نظر داشته باشید و اگر متوجه شدید که نوزادان را پس می زند، با دامپزشک مشورت کنید. دست زدن زیاد به نوزادان می‌تواند باعث استرس در مادر شود. به مادر و نوزادان فرصت دهید تا با هم ارتباط برقرار کنند.

13. مراقبت از مادر بعد از زایمان

لانه را تمیز نگه دارید و محیط را آرام نگه دارید. علائم بیماری در مادر را بشناسید و در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی، فورا با دامپزشک تماس بگیرید. بیماری های رایج در مادر بعد از زایمان شامل التهاب رحم، عفونت پستان و کمبود کلسیم است. مراقبت از مادر بعد از زایمان به سلامت او و نوزادان کمک می کند. به مادر فرصت دهید تا استراحت کند و به ریکاوری بپردازد.

14. زمان جدا کردن نوزادان از مادر

نوزادان خرگوش معمولا در سن 6 تا 8 هفتگی از مادر جدا می شوند. در این سن، نوزادان به اندازه کافی بزرگ شده اند و میتوانند به تنهایی زندگی کنند. جدا کردن نوزادان از مادر باید به تدریج انجام شود. در ابتدا، نوزادان را فقط برای چند ساعت در روز از مادر جدا کنید و سپس به تدریج این مدت را افزایش دهید. نوزادان را در یک قفس جداگانه قرار دهید، اما قفس را در نزدیکی قفس مادر قرار دهید تا نوزادان همچنان بتوانند بوی مادر را حس کنند. جدا کردن نوزادان از مادر یک مرحله مهم در زندگی آنها است. با صبر و حوصله، به نوزادان کمک کنید تا به زندگی مستقل عادت کنند.

15. تعیین جنسیت نوزادان

تعیین جنسیت نوزادان خرگوش در سنین پایین دشوار است. بهترین زمان برای تعیین جنسیت نوزادان، حدود 4 تا 6 هفتگی است. برای تعیین جنسیت نوزادان، به آرامی ناحیه تناسلی آنها را بررسی کنید. در نوزادان نر، یک سوراخ کوچک با فاصله کمی از مقعد وجود دارد. در نوزادان ماده، یک شکاف عمودی در ناحیه تناسلی وجود دارد. اگر در تعیین جنسیت نوزادان مطمئن نیستید، از یک دامپزشک کمک بگیرید. تعیین جنسیت نوزادان برای جلوگیری از جفت گیری های ناخواسته ضروری است. مراقب باشید که هنگام تعیین جنسیت نوزادان، به آنها آسیب نرسانید. در صورت نیاز، می‌توانید از یک فرد با تجربه در این زمینه کمک بگیرید. تعیین جنسیت دقیق نوزادان اهمیت زیادی دارد.

16. واکسیناسیون و انگل زدایی نوزادان

واکسیناسیون و انگل زدایی نوزادان خرگوش برای حفظ سلامت آنها ضروری است. واکسیناسیون از نوزادان در برابر بیماری های خطرناک محافظت می کند. انگل زدایی به از بین بردن انگل های داخلی و خارجی کمک می کند. برنامه واکسیناسیون و انگل زدایی نوزادان را با دامپزشک خود هماهنگ کنید. واکسیناسیون و انگل زدایی نوزادان را جدی بگیرید. پیشگیری بهتر از درمان است. با واکسیناسیون و انگل زدایی، می‌توانید از بروز بسیاری از بیماری ها جلوگیری کنید. سلامتی نوزادان را در اولویت قرار دهید.

17. توجه به رفتار مادر پس از زایمان

پس از زایمان، رفتار خرگوش مادر را به دقت زیر نظر داشته باشید. تغییرات رفتاری می‌تواند نشان دهنده مشکلات احتمالی باشد. مثلا بی حالی، بی اشتهایی، یا امتناع از شیر دادن به نوزادان می‌تواند نشانه بیماری باشد. اگر مادر پرخاشگر شده است و از نوزادان مراقبت نمی کند، فورا با دامپزشک تماس بگیرید. بررسی کنید که آیا مادر به طور طبیعی ادرار و مدفوع می کند. اگر متوجه هرگونه علامت غیرعادی در رفتار مادر شدید، آن را نادیده نگیرید. رفتار مادر می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد سلامت او و نوزادان ارائه دهد. با دقت و توجه، می‌توانید از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کنید.

18. مشاوره با دامپزشک

در طول دوره بارداری، زایمان و پس از زایمان خرگوش، مشاوره با دامپزشک بسیار مهم است. دامپزشک می‌تواند به شما در تشخیص بارداری، ارائه راهنمایی های تغذیه ای، مدیریت زایمان و مراقبت از نوزادان کمک کند. در صورت بروز هرگونه مشکل یا نگرانی، فورا با دامپزشک تماس بگیرید. دامپزشک می‌تواند به شما در حفظ سلامت خرگوش و نوزادانش کمک کند. بهترین راه برای اطمینان از سلامت خرگوش، مراجعه منظم به دامپزشک است. از مشورت با دامپزشک غافل نشوید. دامپزشک متخصص بهترین فرد برای ارائه راهنمایی های تخصصی در مورد مراقبت از خرگوش است. سلامت حیوان خانگی خود را در اولویت قرار دهید.